Κυριακή 16 Μαΐου 2021

Η καλή πλευρά ενός παγκόσμιου εφιάλτη

 

Όλοι πάμε στα σούπερ μαρκετ  για τις βασικές μας ανάγκες. Ένα μέσο αμερικάνικο σούπερ μαρκετ έχει 45,000 είδη. Ο καθένας μας ωστόσο  με τη συνηθισμένη ρουτίνα νοικοκυριού του καταναλώνει πολύ λιγότερα από αυτά. Έτσι αγοράζουμε συνήθως τα ίδια κρέατα, τυριά, λαχανικά, φρούτα, ρούχα κλπ από το σούπερ μαρκετ, με τον αριθμό αυτόν να αυξάνει ανάλογα με την οικονομική μας δυνατότητα.

Άνθρωποι πολύ φτωχοί μπορεί να έχουν έναν κατάλογο κατανάλωσης με μόλις 200 βασικά είδη με τα οποία επιβιώνουν όταν πολύ πλούσιοι συνήθως δεν υπερβαίνουν ούτε τα 2,000 για τις καθημερινές τους καταναλώσεις.  Όμως προφανώς τα 45,000 είδη υφίστανται γιατί δεν διαλέγουν όλοι τα ιδιά για τις καθημερινές τους ανάγκες.

Σκεφτείτε τώρα αν από ένα θαύμα τα 2,000 είδη που καταναλώνει ένας πλούσιος ικανοποιούσαν τους πάντες, πλούσιους και φτωχούς. Τα άλλα 43,000 είδη προφανώς δε θα αγοράζονταν οπότε οι επιχειρήσεις που τα παρήγαγαν θα έκλειναν. Δεδομένου ότι οι 2,000 στις 45,000 είναι το 1/20 αυτό θα σήμαινε αυτόματα παγκοσμίως το 1/20 στα εξής πολύ σημαντικά: Πρώτες ύλες για τα προϊόντα αυτά. Ενέργεια και εργατικά για την πρόσληψη αυτών των πρώτων υλών. Ενέργεια και εργατικά για την παραγωγή τους Το ίδιο για την διαφήμιση, πώληση και μεταφορά τους στις θέσεις πώλησης. Και τέλος άλλα τεράστια ποσά  ενέργειας και εργατικών για τη ανακύκλωση ή απόσυρση τους.

Πέραν του τεράστιου κόστους που ήδη φαίνεται σκεφτείτε τέλος ότι όλες αυτές οι διαδικασίες μολύνουν με τεράστια απόβλητα τον πλανήτη τόσο για την παραγωγή  και διάθεση όλων αυτών όσο και σαν σκουπίδια ύστερα. Και αυτή η ζημιά λοιπόν θα μειωθεί στο 1/20 ! Μάλιστα με όλους να καταναλώνουν από ένα κατάλογο που ικανοποιεί πλήρως έναν πλούσιο σήμερα.

Βεβαίως αυτό θα σημαίνει επίσης 19 στις 20 επιχειρήσεις κλειστές και όλους τους εργαζόμενους  τους άνεργους. Ανεργία σε τέτοια μεγέθη θα δημιουργούσε βεβαίως τεράστιο συστημικό σοκ. Αν όμως  από ένα ακόμη θαύμα όλοι αυτοί επιδοτούντο με κάποια μηνιαία χρήματα και επιβίωναν τότε αυτό το σοκ δεν θα υφίστατο. Αφού όπως και να έχει οι άνεργοι αυτοί  μπορεί να μην είναι πλούσιοι όμως δεν εργάζονται και αυτό, το να μην εργάζεσαι, ήταν πάντα μια άνεση, γι’ αυτό όλοι οι πλούσιοι πάντα επιδίωκαν να εργάζονται οι φτωχοί.

Τα χρήματα αυτά βέβαια δεν θα μπορούσε να είναι πολλά για πολλά εκατομμύρια ανθρώπους και η γενική αγανάκτηση θα μπορούσε πάλι  να φέρει την κοινωνική έκρηξη . Αν όμως γινόταν ένα ακόμη θαύμα και η κατάσταση αυτή, των  περιορισμένων καταναλωτικών ειδών, είχε προκύψει από κάποια ανώτερη βία και όλοι την δέχονταν χωρίς γκρίνιες, επαναστάσεις και κοινωνική καταστροφής;

Τότε θα είχαμε και τα 2,000 είδη για κατανάλωση και έναν καθαρό πλανήτη και την πλειοψηφία του πληθυσμού ικανοποιημένους, ήσυχους και χαρούμενους που δεν θα δουλεύουν πολύ. Αφού οι συνολικές εργατοώρες που θα απαιτούνται παγκοσμίως θα είναι το 1/20 της προηγούμενης κατάστασης.

Θα πει κανείς ότι τέτοια θαυματα δεν συμβαίνουν στον καπιταλισμό που απο μόνος του οδηγεί στον πιο ανεξέλεγκτο καταναλωτισμό. Όμως αυτή ακριβώς η κατάσταση έχει προκύψει από την αρχή της επιδημίας του Covid19 και ύστερα.

Με την πανδημία λοιπόν να παίζει τον ρόλο της «ανωτέρας βίας» ξαφνικά όλα τα ανωτέρω συμβαίνουν σε μικρό ή   μεγαλύτερο βαθμό παγκοσμίως δίχως ευτυχώς ακόμη καμία γενική κοινωνική έκρηξη. Δεν έχουμε πεινάσει όμως χιλιάδες επιχειρήσεις έχουν κλείσει και κλείνουν κάθε μέρα. Αυτό δεν προκαλεί έκρηξη γιατί όλοι επιδοτουνται. Επίσης όλοι καταλαβαίνουμε ότι αν δεν τα κάνουμε  όλα αυτά μπορει  να πεθάνουμε από την πανδημία. Από την οποία πάρα πολλοί πεθαίνουν ήδη.

Αυτή είναι η κακιά πλευρά της πανδημίας. Την ίδια στιγμή φέτος ύστερα από πάρα πολλές δεκαετίες έχουμε μια κανονικότατη άνοιξη. Τα οφέλη στο περιβάλλον φαίνονται παντού. Οι βροχές είναι περισσότερες, τα καιρικά φαινόμενα πιο ήπια, οι θερμοκρασίες χαμηλότερες. Αυτά όλα με τα αεροπλάνα γεωμηχανικής, αυτά που αφήνουν τα γνωστά άσπρα ίχνη, να έχουν σταματήσει από πέρυσι και για έναν ολόκληρο χρόνο. Για να μη μιλήσουμε για το τεράστιο κέρδος σε ενέργεια και λιγότερα σκουπίδια και βιομηχανικά απόβλητα.

Με το φόβο του Covid19 λοιπόν, για να μη πεθάνουμε από αυτόν, έχουμε μπει συμπωματικά σε μια γενικευμένη παγκόσμια κατάσταση  που ωφελεί πάρα πολύ τον πλανήτη  από τον οποίο  εξαρτάται άμεσα η επιβίωση μας όσο και την ανθρωπότητα που εργάζεται πολύ λιγότερο για να επιβιώσει. Χωρίς γκρίνια επαναστάσεις  κοινωνική έκρηξη και γενική καταστροφή.

Η ερώτηση λοιπόν είναι : Από έναν κατεστραμμένο πλανήτη και ένα διαλυμένο κοινωνικό σύστημα, όπου και να θέλει κανείς να επιβιώσει εργαζόμενος δεν θα υπάρχει δουλειά για να το κάνει, δεν κινδυνεύουμε να πεθάνουμε όλοι;
Αυτόν τον κίνδυνο -που οι επιστήμονες παγκοσμίως δείχνουν εδώ και μερικές δεκαετίες- αν τον αποδεχόμασταν, προφανώς ύστερα θα τον αναγνωρίζαμε σαν «ανωτέρα βία». Αν καλούμασταν να κάνουμε όλα αυτά που ήδη κάνουμε λόγω της πανδημίας. Διατηρώντας όλα τα οφέλη και χωρίς να φοράμε μάσκες να είναι γεμάτα τα νοσοκομεία και να φοβόμαστε να πλησιάσουμε ο ένας τον άλλον.

Αυτή θα ήταν, και ίσως είναι, η καλή πλευρά  των πραγμάτων στην υπόθεση του
Covid19. Oτι με αφορμή τη φρικτή αυτή πανδημία προέκυψε συμπωματικά το παράδειγμα κοινωνικών ρυθμίσεων που αν η πλειοψηφία μας τις δεχτεί, θα δώσουν λύση σε παγκόσμια προβλήματα από τα οποία απειλούμαστε πολύ περισσότερο από τον Covid19.